شبکه

گزارش وضعیت شبکه‌ آبان و آذر۱۴۰۱: قطع اینترنت به قیمت ورشکستی

با ادامه اعتراضات و سرکوب خشونت آمیز دولت، مقامات برای توجیه قطع شدن اینترنت در پشت "دلایل امنیتی" پنهان می شوند.

محدودیت های اینترنت، شرکت های مخابرات سیار و خدمات آنلاین را به سمت آشفتگی مالی سوق می دهد.

مهم ترین اختلال اینترنت در ماه آبان و آذر، قطعی بزرگ اینترنت همراه در سه اپراتور اصلی شبکه تلفن همراه ایران یعنی ایرانسل، همراه اول (MCI) و رایتل بود که حدود یازده روز به طول انجامید. در مقابل آن، ما در این دوره چنین خاموشی طولانی مدت اینترنت را مشاهده نکردیم.

ما معتقدیم که مقامات در این ماه تا حدی به دلیل افزایش هزینه‌های اقتصادی انجام این کار، یعنی استفاده از خاموشی‌های طولانی اینترنت را متوقف کردند. به ویژه، این اختلالات و قطعی‌های اینترنت، ضربه سنگینی به مشاغل و خدمات آنلاین فعال در داخل کشور وارد کرده است. نامه‌ای از رایتل – سومین اپراتور بزرگ شبکه تلفن همراه ایران – خطاب به وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، عیسی زارع پور در ماه آبان نشان از نظریه است.

در این نامه که به امضای یاسر رضاخواه مدیرعامل این شبکه رسیده است، آمده است: «طی چند هفته گذشته منابع و درآمد این شرکت در زمان قطع اینترنت و سایر محدودیت‌ها از جمله محدود کردن پهنای باند اینترنت از ۲۱شهریور به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.» او اضافه کرده: «این اختلال‌ها باعث کاهش استفاده از داده و ترافیک مصرفی تا پنجاه درصد کاهش داده‌اند.» در این نامه همچنین آمده است که «عدم ادامه غرامت برای خسارات می تواند منجر به ورشکستگی شود.»

در پاسخ، زارع پور در۲۴ آذرماه در گفت‌وگو با ایرنا، نامه رایتل را رد کرد و مدعی شد که این اپراتور تلاش می‌کند «مسائل مدیریتی خود را به گردن رویدادهای جاری بیاندازد.» وی افزود: «رایتل در گذشته مشکلات مالی داشته است.»

وب سایت خبری پیوست ادعای زارع پور در مورد مسائل مالی قبلی رایتل را زیر سوال برد و گزارش داد که رایتل برای عرضه اولیه عمومی سهام تابستان گذشته برنامه ریزی کرده بود اما شرایط بازار سهام این روند را به تاخیر انداخت.

برخی از مقامات ایرانی از جمله ولی‌الله بیاتی، نماینده مردم تفرش و آشتیان در استان مرکزی از هزینه قطعی اینترنت ابراز نگرانی کرده‌اند. وی در جلسه علنی روز ۲۴ مهر مجلس گفت: «ادامه قطعی اینترنت منجر به تعطیلی بسیاری از مشاغل شده و مردم نگران هستند، دولت و رئیس جمهور باید اقدامات لازم را انجام دهند.»

طبق گزارش Top10VPN تاکنون در سال ۲۰۲۲، قطع شدن اینترنت در ایران ۶۱۳.۴ میلیون دلار هزینه داشته است که ایران را پس از روسیه و میانمار در رتبه سوم قرار داده است.

تصویر نامه رایتل خطاب به عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در خصوص افزایش فشار مالی محدودیت‌های اینترنتی بر اپراتور شبکه.
تصویر نامه رایتل خطاب به عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در خصوص افزایش فشار مالی محدودیت‌های اینترنتی بر اپراتور شبکه

تلاش وزیر فناوری اطلاعات و ارتباطات برای تحریف واقعیت قطع شدن اینترنت

بازی فوتبال ایران و آمریکا در جام جهانی در ۸ آذر که منجر به شکست تیم ایران شد، به طرز عجیبی توجه زیادی را در داخل کشور به خود جلب کرد.

زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مدعی شد که زیرساخت اینترنت به ویژه در استان‌ها بهبود یافته است. او به طور خاص به پخش گسترده مسابقه فوتبال اشاره کرد تا ادعای خود را مبنی بر اینکه «استفاده از ترافیک اینترنت به رکورد ۶ ترابایت در ثانیه رسیده است» را تایید کند. در همین حال، داده های Kentik نشان دهنده کاهش چشمگیر ترافیک بین المللی اینترنت در نیمه اول و دوم بازی فوتبال است.

اختلالات قابل توجه

AS16322 پارس آنلاین با اختلالات عمده در مسیریابی BGP مواجه شد و این موضوع بر کاربران تهرانی، به ویژه پس از ۲۳ آبان تأثیر گذاشت.

AS39501 ندا گستر صبا – با اختلالات عمده در مسیریابی BGP مواجه شد و این امر به ویژه پس از۲۴ آبان بر کاربران استان تهران و البرز تأثیر گذاشت.

AS39650 شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات آترین- PJS  با اختلالات عمده در مسیریابی BGP مواجه شد و این امر به ویژه پس از روزهای ۲۳، ۲۹ آبان  و یکم آذر کاربران تهران، فارس و هرمزگان را تحت تاثیر قرار داد.

AS56402 شرکت داده گستر عصر نوین –  P.J.S. Co  شرکت دچار اختلالات عمده در مسیریابی BGP شد و این موضوع بر کاربران تهرانی تأثیر گذاشت.

AS48944 شرکت خلیج فارس اطلاعات رسانه – J.S اختلالات عمده ای را در مسیریابی BGP تجربه کرد و این موضوع بر کاربران بوشهر، خوزستان و تهران، به ویژه پس از ۲۱ آبان و۵ آذر نوامبر تأثیر گذاشت.

AS58334 TCI – با اختلالات عمده در مسیریابی BGP مواجه شد و این موضوع بر کاربران استان های بوشهر، خوزستان و تهران، البرز، کردستان و سایر استان ها، به ویژه پس از ۲۵ آبان و۵ آذر تأثیر گذاشت.

AS44244 ایرانسل – با اختلالاتی در مسیریابی BGP مواجه شد و این موضوع بر روی کاربران سراسر کشور به ویژه در تاریخ ۲ آذر تأثیر گذاشت.

AS197207 همراه اول – اختلالاتی را در مسیریابی BGP تجربه کرد و این بر کاربران در سراسر کشور تأثیر گذاشت، به ویژه در ۱۲ تا ۱۳ آبان  و ۱۷ و۲۴ آبان.