در ژانویه ۲۰۲۲ (۱۱ دی تا ۱۲ بهمن ۱۴۰۰) چند مورد قطع ارتباط شبکه در شرکت ارتباطات زیرساخت (TIC) باعث شد برخی استانها به مدت کوتاهی به اینترنت دسترسی نداشته باشند. در همین ماه صدا و سیمای جمهوری اسلامی به‌ظاهر هدف یک حمله سایبری قرار گرفت و کمی بعدتر شرکت ارائه‌دهنده‌ی ارتباط شبکه‌ای به صدا و سیما هم دچار خاموشی اینترنتی شد. روشن نیست این خاموشی ناشی از هک شدن بوده یا خود صدا و سیما برای جلوگیری از حمله‌های بیشتر دست به این عمل زده است.
در روزهای ۲۵-۲۶ ژانویه/ ۵-۶ بهمن، کاربران شرکت ارتباطات زیرساخت تقریباً به طور کامل ارتباط خود را با اینترنت از دست دادند. این خاموشی از قبل برنامه‌ریزی شده و کاربران به وسیله‌ی پیامک از وقوع آن مطلع شده بودند. اما به گفته‌ی برخی از شاهدان در رسانه‌های اجتماعی، این بار که اینترنت خاموش بود، تعدادی از وبسایت‌ها، اپلیکیشن‌ها، و خدمات داخلی کماکان آنلاین و فعال بودند و این حکایت از وجود یک شبکه‌ی پیشرفته‌ی داخلی دارد که کاملاً مستقل از اینترنت بین‌المللی مشغول به کار است. این پدیده ــ یعنی دو شاخه شدن ارتباطات شبکه‌ای در ایران ــ نشان می‌دهد که به هنگام ناآرامی‌های سیاسی در کشور و نیز در زمان تعمیرات شبکه‌ای، دولت قادر است ترافیک اینترنت بین‌المللی را متوقف و مسدود کند. این همان پدیده‌ای است که در آبان‌ماه ۹۸ با قطع سراسری اینترنت در کشور شاهدش بودیم و اکنون به هنگام خاموشی‌های معمولی اینترنت هم دوباره آنرا به چشم می‌بینیم.
خاموشی‌های محلی
در ماه ژانویه، استانهای چهارمحال و بختیاری، سمنان، قزوین، قم، همدان، مازندران، و مرکزی دچار قطع اینترنت شدند. طبق منابع فیلتربان در داخل کشور، این خاموشی‌ها از قبل به وسیله شرکت ارتباطات زیرساخت برنامه‌ریزی شده بود و یک روز قبل‌تر کاربران از طریق پیامک از این رویداد باخبر شده بودند.
در این ماه دو رویداد عمده را شاهد بودیم که منجر به قطع نسبتاً کامل اینترنت شد. در چند مورد کاربران اینترنت از داخل کشور گزارش دادند که ارتباط‌شان با اینترنت قطع شده اما به شکل محدود به شبکه داخلی یعنی شبکه ملی اطلاعات و خدمات محلی دسترسی دارند:
۱ – این رویداد در فاصله ۱۶ تا ۱۸ ژانویه (۲۶ تا ۲۸ دی‌ماه) بر استانهای ایلام، گلستان، یزد، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، آذربایجان شرقی، و لرستان تأثیر گذاشت.
از میان این استانها، چهارمحال و بختیاری روز ۱۵ ژانویه از ساعت ۱۰ صبح تا ۲:۳۰ بعد از ظهر (ساعت هماهنگ جهانی) تقریباً به طور کامل ارتباط خود را با اینترنت از دست داد.
۲ – در فاصله ۲۲ تا ۲۴ ژانویه (۲ تا ۴ بهمن)، استانهای مازندران، مرکزی، سمنان، قزوین، قم، همدان، خراسان جنوبی، البرز، و سیستان و بلوچستان به طور متناوب دچار خاموشی اینترنتی شدند.
در این میان استانهای سمنان، قزوین، قم، همدان، مازندران، و مرکزی تقریباً به طور کامل ارتباط خود را با اینترنت از دست دادند که ناشی از اختلال در شبکه شرکت ارتباطات زیرساخت (TCI) بود.
بررسی‌های فیلتربان نشان می‌دهد این خاموشی‌ها عمدی و از قبل طراحی شده بود و کاربران یک روز قبل به وسیله‌ی پیامک از وقوع آن اطلاع پیدا کرده بودند.
در پیامک آمده، «مشترک گرامی، پیرو اعلام شرکت زیرساخت، احتمال اختلال اینترنت از ساعت ۲ الی ۶ بامداد چهارشنبه ۶ بهمن در تمامی سرویس‌ها می‌باشد.»
کاربری از ایران در توییتر نوشت روز ۲۶ ژانویه (۶ بهمن)، «یکی دو ساعتی اینترنت قطع شده بود و بعدش هم فقط اپلیکیشن‌های داخلی باز می‌شدند (فیلیمو و اسنپ و . . .) ولی واتس‌اپ و اینستاگرام باز نمی‌شد.»
طبق داده‌های تشخیص و تحلیل خاموشی‌های اینترنت (آیودا) قطع اینترنت ناشی از اختلال در شبکه شرکت ارتباطات زیرساخت، در فاصله ۲۵ تا ۲۶ ژانویه (۵ تا ۶ بهمن) رخ داد.
خاموشی‌های شرکت‌های ارائه دهنده خدمات
AS50810 ـ شرکت مُبین‌نت: معرفی این شرکت در وبسایت آنها می‌گوید، «همگام با ارائه اینترنت خانگی طیف وسیعی از خدمات ارتباطی و اینترنتی سازمانی نیز مبین‌نت را به‌عنوان بزرگترین اپراتور بی‌سیم در حوزه خدمات سازمانی مطرح کرده است. راه‌اندازی یک مرکزداده مجهز این امکان را برای مبین‌نت ایجاد کرد تا بتواند در کنار ارائه اینترنت پرسرعت بی‌سیم ثابت (TD-LTE)، خدمات اینترنت اختصاصی، شبکه‌های گسترده‌ی ارتباطی و اینترنت مدیریت شده، طیف وسیعی از خدمات مرکز داده نظیر سرورهای مجازی و اختصاصی را نیز ارائه کند.» مُبین‌نت روز ۲۱ ژانویه (۱ بهمن) از ساعت ۹ صبح تا ۶ صبح روز بعد (ساعت هماهنگ جهانی) کاملاً آفلاین بود.
AS202391 ـ شرکت افرارسا یک اپراتور شبکه‌ای است که روز ۱۸ ژانویه (۲۸ دی) دچار قطع اینترنت شد. این اختلال بر کاربران استانهای گلستان، فارس، خراسان رضوی، و تهران تأثیر گذاشت.
AS44400 ـ شرکت ارتباطات ثابت پارسیان یک کنسرسیوم بخش خصوصی شامل ۱۴۰ سهامدار است که از مهمترین افراد و شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی خدمات ارتباطی و مخابراتی در سراسر کشور هستند. اختلال در سیستم این شرکت بر کاربران استانهای ایلام، فارس، خراسان رضوی، خوزستان، و تهران اثر گذاشت.
AS43343 ـ شرکت توسعه فناوری ارتباطات پاسارگاد آریان: این یکی از بزرگترین کنسرسیوم‌های مخابراتی در کشور است که به نام «تله‌کام فناپ» نیز شناخته می‌شود. فناپ ارائه دهنده‌ی خدمات اینترنتی و شبکه‌ای است. اختلال در سیستم این شرکت بر استانهای ایلام و تهران اثر گذاشت.
AS58224 ـ شرکت مخابرات ایران: این شرکت ارائه‌دهنده‌ی اصلی اینترنت در ایران است و اختلال در شبکه آن باعث خاموشی اینترنتی در این استانها شد: گلستان، ایلام، چهارمحال و بختیاری، یزد، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، آذربایجان شرقی، لرستان، و اصفهان.
AS49832 ـ شرکت ریکزا با مسؤلیت محدود یک «آی‌اکس‌پی» (مرکز تبادل ترافیک اینترنتی) است. اختلال در سیستم این شرکت بر کاربران تهران اثر گذاشت.
AS49103 ـ شرکت عصر انتقال داده‌ها یک ارائه دهنده‌ی خدمات محلی در تهران است. طبق داده‌های «آیودا» روز ۱۸ ژانویه (۲۸ دی) ۵ بعد از ظهر به ساعت هماهنگ جهانی، این شرکت کاملاً آفلاین شد.
AS43754 ـ شرکت انتقال داده‌های آسیاتِک یک دیتاسنتر کشوری است که خدمات ابری ارائه می‌دهد. اختلال در شبکه‌ی این شرکت بر کاربران خراسان رضوی و تهران تأثیر گذاشت.
AS42586 ـ صدا و سیمای جمهوری اسلامی (IRIB): یک ارائه دهنده‌ی اختصاصی دولتی است. اختلال در شبکه صدا و سیما بر کاربران تهران اثر گذاشت.
سرویس دهنده‌ی صدا و سیما روز ۲۷ ژانویه (۷ بهمن) ساعت ۲ بعد از ظهر (ساعت هماهنگ جهانی ـ یوتی‌سی) آفلاین شد. این خاموشی درست پس از هک شدن کانال‌های صدا و سیما رخ داد که به مدت ده ثانیه برنامه‌هایش قطع شد و در عوض ــ بنا بر پٌست‌های رسانه‌های اجتماعی ــ تصویر رهبران سازمان مجاهدین مریم و مسعود رجوی بر صفحه ظاهر شد همراه با صدای مردی که شعار می‌داد «زنده باد رجوی، مرگ بر خامنه‌ای».
احتمال این نیز وجود دارد که قطع اینترنت به قصد جلوگیری از هک‌شدن‌های بیشتر و انجام اقدامات پیشگیرانه بوده است.
