در این ماه، چندین نمونه بازبینی در برخی از قوانین قدیمی و تصویب قوانین جدید، حول محور توسعه شبکه ملی اطلاعات صورت گرفت؛ از جمله انتشار پیش‌نویس برنامه هفتم توسعه و قانون‌گذاری جدیدی که به شورای عالی فضای مجازی اختیارات بیشتری – به عنوان نمونه، در زمینه صدور مجوز صوت و تصویر فراگیر- می‌دهد.
جذب کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی و مانع‌تراشی برای استفاده از برنامه‌های بین‌المللی – با روش‌هایی مثل مسدود کردن دسترسی به این برنامه‌ها – همچنان یکی از اولویت‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است.
لایحه برنامه هفتم توسعه، تکرار سیاست‌های قدیمی با چاشنی تغییرات جدید
در این ماه، لایحه برنامه هفتم توسعه توسط دولت ارائه و برای تصویب به مجلس ارسال شد. این طرح، در زمینه فناوری، اینترنت و خدمات دیجیتال شامل برنامه‌های زیر است:
- افزایش سهم اقتصاد دیجیتال تا ۱۰ درصد
- همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صداوسیما در زمینه صدور مجوز برای خدمات آنلاین و محتوای صوتی-تصویری از جمله کتاب‌ها، ویدیوها، بازی‌ها، فیلم‌ها، سریال‌ها و تبلیغات
- ایجاد پایگاه ملی هویت اشخاص حقیقی و حقوقی
- مرکز ملی فضای مجازی در همکاری با نیروهای مسلح عهده‌دار «امنیت و راهبری فضای مجازی» خواهد بود.
بند دیگری از طرح توسعه که توجه بسیاری را به خود جلب کرده، شامل قسمتی از تصمیم شورای عالی فضای مجازی است که بر نیاز وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای افزایش استفاده از پهنای باند داخلی به ۷۰ درصد تاکید می‌کند، هدفی که شورای عالی فضای مجازی در ایران سال‌ها به دنبال آن بوده است.
برخی رسانه‌ها گزارش کرده‌اند که این بند از طرح حذف شده است، اما طبق اعلام نظر وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، تغییراتی در این بند ایجاد شده‌است.
در همین‌باره، عیسی زارع‌پور گفته بود: «پیشنهاد کردیم که این بند از برنامه هفتم حذف شود؛ چرا که در برنامه توسعه‌ای درصد نباید بیان شود.» این دیدگاه نشان می‌دهد که سیاست‌ها در این زمینه هنوز تغییری نکرده و تنها شیوه بازگو کردن آن متفاوت است.
توافق وزارت ارشاد و سازمان صدا و سیما درباره پخش انلاین
در تاریخ ۱۰ خرداد، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد که، وزارت ارشاد با سازمان صدا و سیما به توافق رسیده است. سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر (ساترا)، زیر نظر صدا و سیما مسئول صدور مجوزهای برنامه‌های تلویزیونی از جمله خدمات ویدیویی درخواستی (VOD) و پخش زنده خواهد بود. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنان صدور مجوزهای سرگرمی دیگری مانند فیلم‌های سینمایی، موسیقی و تبلیغات را بر عهده خواهد داشت.
مساله صدور مجوزهای خدمات ویدیویی درخواستی در ایران مدت‌هاست که مورد بحث قرار گرفته است، زیرا ارائه دهندگان خدمات ویدیویی، به دلیل تضاد منافع با وظایف سازمان صدا و سیما در زمینه پخش تلویزیونی، به دخالت‌های این سازمان و «ساترا» در این حوزه اعتراض داشته‌اند.
فیلتربان پیشتر به تفصیل درباره سیاست‌های مربوط به خدمات ویدیویی درخواستی (VOD) و تلویزیون اینترنتی در ایران نوشته است.
قانون جدید، دیوان عدالت اداری را از ابطال مصوبات شورای عالی فضای مجازی منع می‌کند
در تاریخ ۳ خرداد، «اصلاح قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری که توسط مجلس تصویب شده است، به اجرا درآمد. بدین ترتیب دادگاه عدالت اداری دیگر صلاحیت ندارد تا تصمیمات و مصوبات شورای عالی فضای مجازی را ابطال کند.
قطع اینترنت در هنگام کنکور: هنوز مشخص نیست
در این ماه، وزارت آموزش و پرورش، خواستار قطع اینترنت بین‌المللی در هنگام برگزاری آزمون ورودی دانشگاه‌ها برای جلوگیری از تقلب و افشای سوالات شد. در همین حال، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، عیسی زارع پور، ادعا کرده است که هیچ قطعی در هنگام برگزاری آزمون‌های دانشگاهی انجام نخواهد شد.
سخنان مشابه این اوایل امسال نیز بازگو شده شده بود؛ زمانی که قطعی اینترنت در زمان کنکور، برای یکی از نخستین‌بارها نظرها را به کیفیت و کارایی شبکه ملی اطلاعات جلب کرد.
با وجود اطلاع‌رسانی قبلی، این قطعی باعث ایجاد اختلالات عمده در مشاغل محلی و ساکنان این منطقه شده بود.
سه برنامه پیامرسان ایرانی با اختلالات جدیدی مواجه شدند
در تاریخ ۲۱ اردیبهشت، سه برنامه پیامرسان داخلی «ایتا»، «سروش پلاس» و «بله» با مشکلات جدیدی مواجه شدند.
بنا به اعلام وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، این اختلالات به دلیل مشکلات برق در یک مرکز داده رخ داده است که به این پیام‌رسان‌ها خدمات می‌دهد. بر اساس گزارش‌های سایت‌های خبری ایران، مشکل در همان روز برطرف شد.
این اختلالات همزمان با ادامه فشار مقامات ایرانی بر کاربران برای استفاده از پلتفرم‌های داخلی رخ داده است. در حالی که سرویس‌های پیامرسان بین‌المللی مانند واتساپ، تلگرام و سیگنال بدون استفاده از وی‌پی‌ان و ابزارهای دور زدن محدودیت موسوم به فیلترشکن قابل دسترسی نیستند.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران: یک میلیون نفر از اینترنت کودکان استفاده کرده‌اند
در تاریخ ۲۳ اردیبهشت، عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران ادعا کرد که «آخرین آمارها» نشان می‌دهد «یک میلیون کاربر از اینترنت کودکان استفاده کرده‌اند».
با توجه به جمعیت ۱۶ میلیون نفری دانش‌اموزان ایرانی، این عدد دستاورد ویژه‌ای به حساب نمی‌آید.
علی‌رغم اینکه زارع پور جزییات روش اندازه‌گیری این آمار را افشا نکرده، تلاش‌های قابل توجهی برای ایجاد یک اکوسیستم اینترنتی کودکان در ایران صورت گرفته است که در آن فقط محتواها و خدمات مورد تایید وزارت ارتباطات و حاکمیت در دسترس باشد. گزارش فیلتربان درباره «اینترنت کودکان» را بخوانید.
ادعای وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران:۹۰ درصد از تعاملات پیام‌رسانی کاربران، داخلی است
در تاریخ ۲۰ اردیبهشت، عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، ادعا کرد که، ۹۰ درصد تعاملات پیام‌رسانی کاربران در ایران، مربوط به پیام‌رسان‌های داخلی است. اگرچه روش محاسبه این آمار هنوز مبهم است اما به نظر می‌رسد که ارایه این اطلاعات در راستای کم‌اهمیت جلوه دادن نیاز کشور به پهنای باند خارجی و قانع کردن مردم به لزوم مسدودسازی پلتفرم‌های بین‌المللی باشد.
وزیر علوم ایران: به زودی اینترنت بدون فیلتر به اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها ارایه خواهد شد
در تاریخ ۱۰ خرداد، محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم ایران، اعلام کرد که پس از ایجاد فهرستی از اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها، اینترنت باز (اینترنت بدون فیلتر) به آن‌ها داده خواهد شد تا بتوانند به محتوا و پلتفرم‌های بین‌المللی که برای کاربران عادی مسدود شده‌اند، دسترسی پیدا کنند. این یکی از جدیدترین تحولات در اجرای اینترنت طبقاتی در ایران است که براساس آن، سطوح مختلفی از دسترسی به اینترنت بر اساس شغل و وضعیت اجتماعی به کاربران داده خواهد شد.
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران: «در حال مشاوره با سامسونگ و هواوی برای فعال کردن تماس‌های تصویری در گوشی‌های اندروید»
در تاریخ ۲۰ اردیبهشت، عیسی زارع پور در مصاحبه‌ای اعلام کرد که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در حال تماس و مذاکره با شرکت‌هایی مانند سامسونگ و هواوی، برای فعال کردن تماس‌های تصویری در ایران از طریق گوشی‌های اندروید است.
میزان پیشرفت مذاکرات با این شرکت‌های صاحب فناوری هنوز مشخص نیست. در همین حال، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به دنبال ترویج استفاده از برنامه‌های پیامرسان داخلی به جای استفاده از پلتفرم‌های خارجینمونه‌های رایج و است.