مقامات ایرانی از آغاز چرخه جدیدی از سرکوب در اماکن عمومی از جمله داخل وسایل نقلیه برای «بدحجابی» خبر دادند. مقامات بر نقش فناوری به عنوان ابزاری برای اعمال قانون «بدون درگیری» – از جمله در مورد ارسال هشدارهای پیامکی صحبت کردند. البته گفته میشود دوربینها و فناوری تشخیص چهره در این فرایندها نقش دارند، اما علیرغم این سخنان، میزان واقعی تواناییهای ایران محدود به بعضی مکانها و حوزهها است که نیاز به تحقیق و بررسی بیشتر دارد و فیلتربان قبلا در این مورد نوشته است.
همانطور که اقدامات محدود کننده درباره حجاب دوباره از سر گرفته شده است، محدودیتهای اینترنت که در شهریور گذشته اعمال شد، همچنان ادامه دارد. در همین رابطه، اطلاعیههای بیشتری در مورد دسترسی به اینترنت طبقاتی در این ماه منتشر شده است که ظاهرا سیم کارتهای ویژه برای گردشگران در حال گسترش است. در همین حال، تلاشها برای برقراری ارتباط با پلتفرمهای بینالمللی برای تطبیق دادن آنها با قوانین جمهوری اسلامی ، تاکنون بدون پاسخ بوده است. اما ایران در این ماه با اعلام یک برنامه کاری برای مشارکت با «پیمان جهانی دیجیتال» سازمان ملل متحد، تلاشهای بین المللی خود را پیش می برد.
یکی دیگر از رویدادهای مهم این ماه، قطعی مداوم اینترنت در استان سیستان و بلوچستان به ویژه در زاهدان، مرکز این استان بوده است. در حالی که در چند ماه گذشته از شدت و تعداد اعتراضات کاسته شده است، اما همچنان مردم سیستان و بلوچستان در بیشتر هفتهها پس از نماز جمعه به خیابانها میآیند.اغلب در طول این اعتراضات تقریبا همزمان با تلاش برای سرکوب آزادی بیان و راهپیمایی – اینترنت قطع شدهاست. در این ماه ۲۳ سازمان حقوق بشری و ‘گروهی از فعالان برجسته حقوق بشر و شورای KeepItOn از دولت ایران خواستند تا به استفاده ابزاری از قطع اینترنت برای سرپوش گذاشتن بر نقض حقوق بشر در این کشور پایان دهد.
آغاز مبارزه با «نقض حجاب اجباری» با استفاده از «فناوری هوشمند» و اجرای قانون در فضاهای عمومی
به گفته احمدرضا رادان، رییس کل نیروهای مسلح ایران،در ۲۶ فروردین ۱۴۰۲ ، سرکوب «نقض حجاب اجباری» در اماکن عمومی از جمله داخل خودروها آغاز شده است. به گفته رادان و طبق اعلام ماه گذشته، اجرای این قانون «بدون تماس و درگیری» با استفاده از فناوریهای از راه دور اعمال میشود و هشدارهایی از طریق پیامک به زنان ناقص قوانین حجاب اجباری ارسال میشود علیرغم ماهها اعتراض به این موضوع، حکومت این برنامهها را برای محدود کردن بیشتر حقوق و آزادیهای زنان اجرا میکنند. فیلتربان قبلا در مورد استفاده از ابزارهای فناوری مانند تشخیص چهره برای اعمال قانون حجاب اجباری در ایران نوشته است.
مرکز ملی فضای مجازی ایران برنامه کاری برای مشارکت در «پیمان دیجیتال جهانی» سازمان ملل متحد را مشخص کرد
در ۱۹ فروردین ۱۴۰۲ ، شورای عالی تنظیم مقررات در مرکز ملی فضای مجازی قطعنامه خود را برای شفاف سازی تقسیم کار برای مشارکت در «پیمان دیجیتال جهانی» سازمان ملل را اعلام کرد.
بر اساس این مصوبه، تعدادی از ادارات دولتی از جمله سازمان ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت امور خارجه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و برخی دیگر از وزارتخانهها در کنار نیروهای مسلح، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و پلیس فتا (پلیس سایبری) نقشهای متفاوتی را برعهده خواهند گرفت. در این قطعنامه همچنین به فرایند «ستاد حقوق بشر» قوه قضاییه اشاره شده است اما جزییات عملکرد آنها همچنان نامشخص است.
جاهطلبی جمهوری اسلامی برای همکاری جهانی و مشارکت در پیمان جهانی دیجیتال در کنار تشدید محدودیتهای اینترنت از جمله قطعی منظم اینترنت در جریان اعتراضات، اعمال سانسور و دستگیری کاربران به جرم فعالیتهای آنلاین صورت گرفته است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات: بیش از ۹۱ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار به شبکه ملی اطلاعات متصل هستند
عیسی زارعپور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران در پیامی که در ۲۴ فروردینماه ۱۴۰۲ در اپلیکیشن پیامرسان داخلی «بله» منتشر شد، مدعی شد: بیش از ۹۱ درصد از روستاهای بیش از ۲۰ خانوار به شبکه ملی اطلاعات متصل شدهاند که این تعداد نسبت به سال ۱۴۰۰، هشتاد درصد افزایش یافته است.
به گفته دولت ایران، علیرغم ادامه قطعی اینترنت و محدودیتهای اینترنت، سرمایهگذاری در زیرساختهای اینترنت بهویژه در مناطق روستایی ادامه دارد. فیلتربان نمیتواند به طور مستقل این ادعا را بررسی کند.
رییس جدید سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات معرفی شد
عیسی زارع پور، وزیر فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران در تاریخ ۲۷ فروردین ۱۴۰۲ ، انتصاب امیر محمدزاده لاجوردی را به عنوان رییس جدید سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات تایید کرد.
لاجوردی جایگزین محمدامین آقامیری شد که به عنوان دبیر شورای عالی فضای مجازی منصوب شده بود.
لاجوردی پیش از این در قوه قضاییه، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و شرکت ارتباطات زیرساخت فعالیت داشته است.
مرکز ملی فضای مجازی طرحهایی را برای تنظیم مقررات «استفاده از رسانههای اجتماعی خارجی توسط چهرههای عمومی» اعلام کرد
قاسم خالدی، معاون فرهنگی، اجتماعی و محتوایی مرکز ملی فضای مجازی در ۱۲ فروردین ماه از برنامههایی برای تدوین آییننامه استفاده مقامات ایرانی از شبکههای اجتماعی خبر داد. به گفته خالدی، این آییننامه جدید مسوولان را به استفاده از پلتفرمهای داخلی تشویق کرده و آنها را به بستن حسابهای خود در شبکههای اجتماعی خارجی – که بیشتر آنها برای ایرانیان عادی مسدود شده – ترغیب میکند.
وی افزود: مرکز ملی فضای مجازی در حال رصد فعالیتهای مسوولان در فضاهای آنلاین برای ایجاد «گشت ارشاد برای مسوولان در فضای مجازی» است. به نظر میرسد این آییننامه جدید در واکنش به افزایش توجه به حضور و استفاده مقامات و شخصیتهای ایرانی در پلتفرمهای بینالمللی است که برای کاربران عادی اینترنت در ایران مسدود شده است؛ نمونهای از دسترسی طبقاتی به اینترنت یا فیلتر لایهای است که دولت ایران تکذیب کرده است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران از برنامهریزی برای اتصال سه اپلیکیشن پیامرسان داخلی تا پایان ماه خبر داد
در ۱۶ فروردین ۱۴۰۲، عیسی زارعپور اعلام کرد که، سه اپلیکیشن پیامرسان داخلی به نامهای ایتا، بله و آیگپ تا پایان ماه پس از «تکمیل مرحله آزمایشی» متصل و قابلاجرا هستند.. به گفته زارعپور با این کار امکان تبادل پیام بین این سه اپلیکیشن فراهم می شود.
مشخص نیست که چرا مشخصا این سه اپلیکیشن انتخاب شدهاند. اما در ماههای اخیر و به ویژه بعد از مسدود شدن واتساپ و اینستاگرام که به دیگر پلتفرمهای پیامرسان مسدود شده مانند تلگرام پیوستند، کاربران داخل ایران ممکن است به طور فزایندهای به اپلیکیشنهای پیام رسان داخلی وابسته شوند. اگرچه سنجش نرخ دقیق رشد کاربر در این پیامرسانها دشوار است. وزیر فناوری اطلاعات و ارتباطات به وضوح به دنبال راههایی برای سوق دادن کاربران به سمت برنامههای داخلی است.
در حال حاضر نگرانیها در مورد حریم خصوصی و امنیت این برنامهها وجود دارد و اکنون با اتصال این برنامهها و انتقال اطلاعات بین اپلیکیشنهای مختلف، نگرانیهایی در این خصوص وجود دارد. عدم شفافیت و تمرکز دولت و اپلیکیشنهای پیامرسان بر این حوزهها این نگرانیها را تشدید میکند.
ارایه سیمکارت با دسترسی نامحدود به اینترنت برای گردشگران ؛ کموبیش تایید شده
عزتالله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری در تاریخ ۱۷ فروردین ۱۴۰۲ در جمع خبرنگاران در مورد سیمکارت گردشگرانی که به اینترنت بدون محدودیت دسترسی دارند، توضیحاتی ارایه کرد. به گفته ضرغامی، «بخش بزرگی از طرح» این سیمکارتها «در کمیتههای مربوطه تصویب شده و طی چند روز آینده نتیجه آن اعلام میشود».
ماه گذشته زارع پور در مورد این طرح اظهارنظرهایی کرد که دسترسی نامحدود به اینترنت یا دسترسی به اپلیکیشنهای مسدود شده در داخل ایران را به گردشگران می دهد. به دلیل واکنش عمومی، او بعدا کمتر در این باره اظهارنظر کرد.. این آخرین نمونه از اجرای طرح جمهوری اسلامی برای دسترسی طبقهبندی شده به اینترنت در ایران است.
کاربران واتساپ در داخل ایران مشکلات مربوط به دریافت کدهای تایید را گزارش می دهند
در فروردین ماه، تعدادی از کاربران واتساپ در داخل ایران – که در شهریور ۱۴۰۱ مسدود شد – مشکلاتی را در مورد عدم امکان دریافت کدهای تایید پیامک برای نصب یا ورود به واتساپ گزارش کردند.
دلیل این موضوع در حال حاضر نامشخص است. برخی کارشناسان حدس میزنند که این اتفاق به دلیل محدودیتهای گسترده اینترنت ایران رخ داده است اما برخی دیگر معتقدند که، این موضوع میتواند به دلیل مسدود کردن برخی از پروتکلهای واتساپ در برخی از خدمات رایگان ویپیان رخ داده باشد.با این حال، از آنجایی که واتساپ همچنان برای کاربران در ایران مسدود است، آنها چارهای جز اتکا به ویپیان برای دسترسی به این اپلیکیشن ندارند.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران مدعی شد شبکه ملی اطلاعات ۶۰ درصد پیشرفت داشته است
در۲۲ فروردین۱۴۰۲ ، زارعپور یک جلسه پرسش و پاسخ تلفنی با مردم برگزار کرد و طی آن مدعی شد که شبکه ملی اطلاعات «۶۰ درصد پیشرفت کرده است» هرچند مشخص نیست این رقم چگونه محاسبه میشود. در زمان دولت روحانی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مدعی شد که شبکه ملی اطلاعات تا ۸۰ درصد پیشرفت کرده است که توسط شورای عالی فضای مجازی رد شد.
ادامه قطعی اینترنت جمعهها در استان سیستان و بلوچستان
در سراسر فروردین ماه، قطع اینترنت در روزهای جمعه همزمان با نماز جمعه و برگزاری اعتراضات در همین ایام در استان سیستان و بلوچستان به ویژه در مرکز استان زاهدان ادامه داشت.