فیلترواچ ابعاد فنی دومین قطعی سراسری اینترنت در خوزستان را بررسی میکند
دولت ایران در ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۱ در واکنش به اعتراضهای مردمی به افزایش قیمت نان، برای دومین بار در دوازده ماه گذشته دست به قطع اینترنت در استان خوزستان زد. تا زمان انتشار این خبر قطعی اینترنت همچنان در این منطقه ادامه دارد و صرفا برخی از خدمات اینترنتی، به صورت محدود از ۱۹ اردیبهشت در دسترس قرار گرفتند.
در این گزارش، جزییات دومین قطعی اینترنت در خوزستان، از زمان آغاز قطعی، گستره و شدت آن مورد بررسی قرار گرفته است. دومین قطع اینترنت در خوزستان با قطع اینترنت تلفن همراه در شهرهای اهواز، آبادان، حمیدیه، سوسنگرد و ایذه آغاز شد. بلافاصله پس از آن، منابع محلی به «فیلتر واچ» گزارش دادند که سرعت و پهنای باند اینترنت خانگی بسیار کند و دسترسی به اینترنت تقریبا غیرممکن شده است.
این اختلال تقریبا کامل بود؛ به این معنا که اینترنت تلفن همراه قطع و پهنای باند محدود شد. طی این زمان، دسترسی شهروندان این مناطق به اینترنت ملی (سایتها و سرویسهای داخلی) به مدت حدود ۴۸ ساعت قطع شده بود. این در حالی است که در قطعیهای گذشته، دسترسی به اینترنت بینالمللی مختل میشد.
در مجموع، این قطعی اینترنت گستردهترین قطعی اینترنت استانی در ایران است که حداقل پنج شهر را به مدت ۷۲ ساعت در معرض خاموشی کامل اینترنت قرار داده است.
تغییر سطح دسترسی شهروندان به اینترنت
در زمان رخ دادن این قطعی، سطح بسیار پیچیدهای از دسترسی چند سطحی ایجاد شده بود. طی این مدت، در حالی که دسترسی کاربران به اینترنت مسدود شده بود، مراکز داده محلی و در نتیجه همه مشاغل محلی دسترسی خود را حفظ کردند. به خاطر طبقهبندی شدن دسترسی به اینترنت در زمان دومین قطعی اینترنت در ایران، مشاغل محلی و اقتصاد آنچنان تحت تأثیر این خاموشی قرار نگرفت.
یکی از منابع محلی در این باره به «فیلترواچ» گفت: «من از شرکت شاتل به عنوان یک ارائهدهنده اینترنت در محل کار و خانه خود استفاده میکنم. در محل کار به اینترنت دسترسی دارم اما در خانه اینترنت نیست.» او افزود: «پشتیبانی شاتل به من گفت که پهنای باند کاهش یافته و مساله از کنترل آنها خارج است.»
در گذشته، «فیلترواچ» الگوی مشابهی از رفتار ترجیحی و ایجاد دسترسی چند سطحی به اینترنت (اینترنت طبقاتی) را مشاهده کرده است. در این نوع دسترسی به اینترنت نهادهایی مثل بانکها، خبرگزاریها، پلیس و ادارات دولتی به طور برابردر ارتباط باقی ماندهاند همزمان کاربران عادی ایرانی با وجود استفاده از خدمات همان شرکتهای اینترنتی، به اینترنت دسترسی ندارند.
دومین قطعی اینترنت در خوزستان؛ بررسی فنی یک اتفاق
این اختلالات در سراسر کشور در ۱۹ اردیبهشت زمانی رخ داد که همه ارایه دهندگان خدمات اینترنتی (ISP) به طور چشمگیری سرعت خدمات خود را در سراسر ایران کاهش دادند. دلیل این اقدام، به احتمال بسیار زیاد ارایه یک دستور حاکمیتی به این شرکتها برای اجرای برنامه «انسداد پهنای باند» ( throttling) بوده است.
دادههای ترافیکی Cloudflare نیز قطع اینترنت را تایید میکند و نشان میدهد که قطعیها در روز ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱ از ساعت ۱۷:۳۰ دقیقه بعد از ظهر به وقت محلی، در شبکههای مختلف از جمله AS39650، AS43343، AS48309، AS51759 شروع میشود. AS24631 را بهعنوان بالاترین سطح از قطعی نشان میدهند.