در این ماه اینترنت بدون اختلال و قطع و وصل در دسترس ایرانیان بود؛ هرچند دو مشکل فیلترکردن سایتها و تحریمهای اقتصادی کماکان دسترسی به تسهیلات کلیدی دیجیتالی را محدود کرده است.
از هنگام قطع کامل اینترنت در ماه نوامبر ۲۰۱۹/ آبان ۹۸، هیچوقت در ایران شاهد گذشت یک ماه بدون قطع یا اختلالهای اساسی نبودهایم. اما ماه آوریل (نیمه دوم فروردین و نیمه اول اردیبهشت ۱۳۹۹) متفاوت بود. در این ماه تیم نظارت بر شبکههای ما هیچگونه اختلال اساسی در اینترنت مشاهده نکرد.
طبق دادههای مرکز «ردگیری و تحلیل خاموشی اینترنت ـ آیودا» (Internet Outage Detection and Analysis – IODA)، فقط دو اختلال خیلی کوتاهمدت در روزهای ۳ و ۱۷ آوریل / ۱۵ و ۲۹ فروردین به وقوع پیوست. به باور ما، این اختلالها به این خاطر رخ داد که دولت تصمیم گرفت به کاربرانِ گوشیهای همراه ۱۰۰ گیگابایت محتوای رایگان هدیه دهد و همین باعث شد که تعداد زیادی از ایرانیان به جای استفاده از ارتباطِ وایفای خانگی، از برنامه اشتراک موبایل خود بهره بگیرند تا که مهلت بستهی رایگان سپری نشود. هرچند این سیاست منجر به سنگینی فشار بر شبکههای موبایل شد، اما همزمان این امکان را به شرکتهای خدمات اینترنتی داد که خود را با حجم بالای استفاده از اینترنت و ترافیک بالای اطلاعات تطبیق دهند.
دو اختلال کوتاهمدت در روزهای ۳ و ۱۷ آوریل
۲۶ آوریل / ۷ اردیبهشت ۱۳۹۹
خط (AS12880) تقریباً به مدت سه ساعت ارتباط خود را از داست داد. پس از این قطعی AS12880 فاقد ارتباط مستقل با شرکتهای حاملِ بینالمللی شد، از آن زمان AS12880 باید از طریق (AS49666) یا (AS48159) با جهان خارج ارتباط برقرار کند. هنوز روشن نیست چرا این قطع ارتباط رخ داده است.
سه ساعت قطع ارتباط برای AS12880
چالش اصلی برای ایرانیان در ماه آوریل چگونگی ماندن در قرنطینهی خانگی و کارکردن و یادگیری از راه دور بود.
ما از ۵۰ کاربر ایرانی پرسیدیم که در ماه آوریل به هنگام قرنطینهی خانگی از چه نرمافزارهایی استفاده کردند. این کاربران شامل معلمان، دانشآموزان، گزارشگران، و برنامهریزان کامپیوتر میشدند. آنها از ۱۶ نرمافزار بسیار متداول نام بردند که خیلی از آنها به دلیل فیلترینگ یا تحریمهای آمریکا به دشواری در ایران قابل دسترس هستند.
از میان این ۱۶ نرمافزار، دو نرمافزار توسط مقامهای ایرانی مسدود شده بود، و چهار نرمافزار دیگر از طرف خود شرکتهای صاحب این نرمافزارها که خود را تابع تحریمها دانسته و به همین دلیل اقدام به قطع خدمات کرده بودند، برای استفاده در ایران ممنوع شده بود. دو نرمافزار دیگر به صراحت مسدود نشدهاند اما به دلایل مالی که پرداخت حق اشتراک را ناممکن کرده از دسترس به دور ماندهاند. در نهایت تنها هشت نرمافزار دیگر این لیست قابل دسترس هستند.