انتشارات
شبکه

مانیتور شبکه‌ها ـ ژانویه ۲۰۲۰

 اختلال دوباره در شبکه‌های اینترنت با از سرگیری اعتراضات در در ایران

از سرگرفته‌شدن اختلال در شبکه‌های اینترنت به هنگام تظاهرات ژانویه (دی و بهمن) در ایران

از هنگام کشته شدن  قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس پاسداران انقلاب در تاریخ ۱۳ دی ۱۳۹۸ ، تنش‌های سیاسی در ایران به نحو قابل توجهی افزایش پیداکرده‌ است. به ویژه پس از حادثه تراژیک سقوط هواپیمای مسافری پرواز ۷۵۲ اوکراین در اثر شلیک موشک پدافندِ سپاه و پنهان‌کاریِ آغازین مقامات دولتی با دادن اطلاعات نادرست. این سلسله حوادث در ماه ژانویه دلیل آن   شد که بار دیگر  خشم عمومی در خیابان‌ها سرازیر  گردد. 

هرچند هنوز شاهد قطع کامل و طولانی مدت اینترنت نبوده‌ایم ــ همانطور که به هنگام اعتراضات به قیمت بنزین در آبان ۹۸ مشاهده کردیم ــ نشانه‌هایی دیده میشود که مقامات دولتی در تلاشند که با اختلال های  موضعی و هدف‌دار ا دسترسی شهروندان به اینترنت را دشوار کنند. 

با توجه به شیوه‌ی برخورد اخیر حکومت با نارضایتی‌های مردم، و تعطیلی کامل اینترنت به هنگام ناآرامی‌های آبان ۹۸ ، «اسمال میدیا» به شدت نگرانِ این احتمال است که چنانچه اعتراضات از سرگرفته‌شود، دولت ایران بازهم به تحمیل کنترل‌های بیشتر و اخلال در اینترنت دست بزند.

با وجود پرسش‌های جدی که کماکان مقامات ایران باید در ارتباط با تصمیم به قطع سراسری اینترنت در آبان به آنها پاسخ دهند، این نهایت اهمیت را دارد که دولت، شورای امنیت ملی، وزارت ارتباطات، شورای عالی انقلاب فرهنگی، و شورای عالی فضای مجازی، جملگی در برابر هرگونه اقدام به محدود کردن دسترسی به اینترنتِ جهانی پاسخگو باشند. 

«اسمال مدیا» مقامات اصرار می‌ورزد که دولت نباید حق شهروندان برای اعتراض را محدود کند و نباید با ایجاد اختلال در دسترسی به اینترنت، امنیت تظاهرکنندگان را به خطر اندازد. ما به کار خود در نظارت و ردگیریِ وقفه‌های اینترنت ادامه خواهیم داد و در پایان ماه گزارش کاملی از اختلال‌های ماه ژانویه را منتشر خواهیم کرد. 

۶ ژانویه ۲۰۲۰ /۱۶ دی ۹۸

در این روز از ساعت ۱۸:۵۳ تا ۲۲:۳۰ خدمات شرکت مخابرات (TCI) دچار اختلال بود. وبسایت‌های خبری داخل ایران نیز این اختلال‌ها در سرویس اینترنت را تأیید کردند. طبق گزارش‌های رسمی، قطع خدمات به سبب مشکلات فنی بود که بعداً برطرف شدند.

۹ ژانویه ۲۰۲۰ / ۱۹ دی ۹۸

«نقشه هوشمند اوراکل» در این روز از اُفت چشمگیرِ ترافیک روی (AS25184) برای شرکت «افرانِت» و روی (AS1756) برای شرکت «شیراز همراه» (دو شرکت خدمات اینترنتی) خبر داد. دلیل این اختلال‌ها ناروشن است.

۱۱ ژانویه ۲۰۲۰ / ۲۱ دی ۹۸

از حدود ساعت ۱۸:۰۰ به وقت محلی، اختلال‌هایی در شبکه اینترنت مشاهده شد ـ نخست برای خدمات (3G) و (4G) در اطراف میدان آزادی در تهران، و سپس در شرکت ارتباطات زیرساخت، که سراسر کشور را دربر‌گرفت. تحقیقات ما نشان می‌دهد که عمدتاً سرویس اینستاگرام دچار این وقفه شد.

این گزارش ام‌تی‌آر MTR نشان می‌دهد که در سرویس‌های اینستاگرام و واتزآپ 40 اطلاعات انتقالی به مقصد نرسیده‌است

 

این گزارش ام‌تی‌آر MTR نشان می‌دهد که در سرویس اینستاگرام 100 داده‌های انتقالی به مقصد نرسیده‌است بدین معنی که کاربرانی که از این شرکت خدمات اینترنتی ISP استفاده می‌کنند به کلی از دسترسی به اینستاگرام محروم ماندند

طبق نمودارهای «نقشه هوشمند اوراکل»، در همین روز در دو نوبت ارتباط با اینترنت بین‌المللی قطع شد.

گزارش ام‌تی‌آر MTR نشان می‌دهد دسترسی به واتزاپ به میزان چشمگیری کاهش می‌یابد قبل از آنکه اینترنت به طور کامل قطع گردد

ارتباطات اینترنتی بین المللی ایران تقریباً به طور کامل قطع شد. ترافیک به داخل که از طریق «اورنج» (تله‌کام فرانسه) انجام می‌شد در این فاصله به تله‌کام ایتالیا منتقل شد.

۱۲ ژانویه ۲۰۲۰ / ۲۲ دی ۹۸

حوالی ساعت ۱:۳۴ بعدازظهر، اُفت چشمگیرِ اطلاعات انتقالی در «واتزآپ» مشاهده شد. این همان الگویی بود که به هنگام قطع کامل اینترنت در ماه نوامبر شاهد بودیم. نخست می‌بینیم که دولت تلاش می‌کند همه‌ی کانال‌های ارتباطی‌ای که هنوز فیلتر نیستند مثل واتزاپ را مسدود کند. چنانچه تظاهرات بالا بگیرد، و بستن راه‌های ارتباط‌گیری با ابزار متداول کفایت نکند، آنگاه مقامات به سمت روش‌های سختگیرانه‌تر و سرانجام قطع کامل اینترنت روی خواهند آورد.

گزارش  ام‌تی‌آر (MTR) نشان می‌دهد دسترسی به واتزاپ به میزان چشمگیری کاهش می‌یابد قبل از آنکه اینترنت به طور کامل قطع گردد.

حدود ساعت ۱۷:۲۰ به وقت محلی، خدمات همراه اول  (MCI) و ایرانسل (Irancell) قطع شد، عمدتاً در اطراف میدان آزادی و سایر نقاطی که تعداد تظاهرکنندگان زیاد بودند. طبق اطلاعاتی که از سه مرکز جمع‌آوری اطلاعات کسب کردیم، ارتباط ام‌سی‌آی به طور کامل از اینترنت جهانی قطع  شده بود. 

۱۳ ژانویه ۲۰۲۰ / ۲۳ دی ۹۸

در این روز خدمات موبایل در نقاطی از تهران قطع بود از جمله در میدان آزادی.

اسکرین‌شات از یک تلفن موبایل دچار قطع سرویس در اطراف میدان آزادی

 

نقشه هوشمند اوراکل نشان می‌دهد که در فاصله  ۹ تا ۱۳ ژانویه شیفت مهمی در ترافیک اطلاعات رخ داده که نمره ۱۹۱.۴ گرفته (نشانه‌ی اختلال بسیار بزرگ در ترافیک). در همین فاصله اکثر ابزارهای دور زدن نیز فیلتر شدند.

اسکرین‌شات از نقشه اوراکل که قطع سرویس در فاصله ۹ تا ۱۳ژانویه را نشان می‌دهد

۱۴ ژانویه ۲۰۲۰  / ۲۴ دی ۹۸

در این روز شاهد قطع کامل اینترنت در تهران به مدت پانزده دقیقه از ساعت ۱۷:۱۹به وقت محلی بودیم.

۲۲ ژانویه ۲۰۲۰ /  ۲ بهمن ۹۸

«مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات» (AS6736) ــ که مسئول دامنه‌ (domain) های اصلی رده‌ی بالا در ایران است ــ از دسترسی به اینترنت محروم شد.

داده‌های بی‌جی‌پی BGP نشان می‌دهد ارتباط مرکز تحقیقات فیزیک تئوریک و ریاضیات با اینترنت به طور کامل قطع شده منبع نقشه اطلاعاتی اوراکل OIM

۲۳ ژانویه ۲۰۲۰  / ۳ بهمن ۹۸

اس‌ام‌ال (SML) دو نوبت قطع سرویس از سمت دو شبکه پخش محتوا (CDN) ی بین‌المللی را ثبت  کرد. بر اساس تحقیق اس‌ام‌ال، مسئول قطع ترافیکِ پروتوکل‌ «تی‌ال‌اس‌/ اس‌اسال» (TLS/SSL)، شرکت مخابرات ایران (TIC) بوده‌است. پس از انتقاد شدید کاربران در توییتر مسئولان سرویس را دوباره برقرار شد.

 

درباره نویسنده

امیر رشیدی

فیلتربان